Nhựa sinh học (bioplastics) là một trong những giải pháp vật liệu bền vững hàng đầu hiện nay. Khác với nhựa truyền thống có nguồn gốc từ dầu mỏ, nhựa sinh học được sản xuất từ nguyên liệu tái tạo như bột ngô, tinh bột sắn, mía đường, tảo, bã cà phê… Ưu điểm nổi bật của nhựa sinh học là khả năng giảm 30–70% lượng khí thải CO₂ trong vòng đời sản phẩm và giảm tới 42% hàm lượng carbon so với nhựa thông thường. Ngoài ra, quá trình sản xuất nhựa sinh học cũng tiêu thụ ít năng lượng hơn tới 65%.
Chính nhờ những đặc tính ưu việt này, nhựa sinh học đang trở thành một lựa chọn thay thế chiến lược, góp phần vào lộ trình giảm phát thải và phát triển kinh tế tuần hoàn toàn cầu.
Toàn cảnh thị trường nhựa sinh học toàn cầu
Trong những năm gần đây, thị trường nhựa sinh học chứng kiến tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nhờ vào 3 yếu tố chính:
-
Nhu cầu từ phía người tiêu dùng: Người dùng ngày càng quan tâm đến các sản phẩm thân thiện môi trường, đặc biệt trong ngành bao bì, thực phẩm & đồ uống.
-
Chính sách hỗ trợ từ chính phủ: Nhiều quốc gia đã ban hành quy định hạn chế nhựa dùng một lần, từ đó thúc đẩy nhu cầu chuyển sang nhựa sinh học.
-
Đầu tư mạnh mẽ vào R&D: Các tập đoàn hóa chất và công ty công nghệ vật liệu đẩy mạnh nghiên cứu nhằm nâng cao tính năng, khả năng phân hủy và giảm chi phí sản xuất.
Phân khúc theo loại vật liệu
-
Nhựa phân hủy sinh học: bao gồm PLA (axit polylactic), PBAT, PBS, PHA, và các loại vật liệu lai với tinh bột. Đây là nhóm nhựa có khả năng phân hủy trong điều kiện tự nhiên hoặc công nghiệp.
-
Nhựa không phân hủy sinh học: chiếm hơn 47% thị phần năm 2021, gồm PE sinh học, PET sinh học, PA, PP, PEF, PTT… Ưu điểm của nhóm này là có thể tái chế, đồng thời duy trì đặc tính cơ học gần giống nhựa truyền thống.
Ứng dụng chính
Nhựa sinh học được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:
-
Bao bì thực phẩm, túi mua sắm, túi đựng rác sinh học.
-
Chai lọ, cốc dùng một lần.
-
Phim phủ nông nghiệp.
-
Hàng tiêu dùng, linh kiện điện tử.
-
Ngành dệt may và nội thất ô tô.
Trong năm 2021, châu Âu là khu vực dẫn đầu thị trường với hơn 43% doanh thu toàn cầu, nhờ hệ thống luật pháp chặt chẽ và sự ủng hộ mạnh mẽ từ phía người tiêu dùng.
Triển vọng tăng trưởng
Dự báo trong giai đoạn tới, thị trường nhựa sinh học sẽ tiếp tục bùng nổ, nhờ:
-
Xu hướng “xanh hóa” trong ngành bao bì, logistics, dệt may, điện tử và y tế.
-
Sự tham gia của các thương hiệu toàn cầu như Nestlé, Coca-Cola, Unilever trong việc chuyển đổi sang bao bì sinh học.
-
Sự xuất hiện của các start-up đổi mới sáng tạo, cung cấp giải pháp từ nguồn nguyên liệu đặc thù từng quốc gia.
Biopolymer và thị trường nhựa sinh học tại Việt Nam
Tại Việt Nam, xu hướng tiêu dùng xanh ngày càng rõ rệt. Người dân, đặc biệt trong lĩnh vực ăn uống – đời sống hàng ngày, đang dần thay thế các sản phẩm nhựa truyền thống bằng vật liệu sinh học. Đây là cơ hội lớn để các doanh nghiệp nội địa và quốc tế phát triển.
Biopolymer là một trong những đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực này. Doanh nghiệp đã nhanh chóng gia nhập “đường đua xanh”, tận dụng bã cà phê – một loại phụ phẩm khổng lồ – để sản xuất ra nhiều sản phẩm sạch, thân thiện môi trường.
Nổi bật trong số đó là:
-
AirX Coffee Mug – cốc tái sử dụng làm từ bã cà phê, thiết kế hiện đại, an toàn cho sức khỏe.
-
Togo Cup – ly mang đi bền vững, thay thế ly nhựa dùng một lần.
Các sản phẩm này không chỉ góp phần giảm lượng rác thải nhựa mà còn mở ra hướng đi mới cho ngành vật liệu sinh học từ phụ phẩm nông nghiệp.
